menu

Post van Vincent van Gogh

Vincent van Gogh was niet alleen een groot kunstenaar, maar ook een gepassioneerd briefschrijver. Zijn brieven bieden een intieme blik in zijn gedachtewereld en gevoelens. Vanwege hun kwetsbaarheid worden de brieven zelden aan het publiek getoond. De tentoonstelling ‘Je liefhebbende Vincent. Van Gogh’s mooiste brieven’ biedt je de unieke gelegenheid om een veertigtal prachtige brieven van Vincent van Gogh te bewonderen, in combinatie met beroemde werken als ‘De aardappeleters’ (1885), ‘De slaapkamer’ (1888) en ‘De zaaier’ (1888). Tegelijkertijd met de tentoonstelling lanceert het Van Gogh Museum nieuwe afleveringen van de brievenpodcast voorgelezen door Ester Naomi Perquin, Huub van der Lubbe en Abdelkader Benali.

Persoonlijk en meeslepend

Het Van Gogh Museum beheert het leeuwendeel van de 820 brieven die Vincent van Gogh (1853-1890) schreef, voornamelijk aan zijn broer Theo. De brieven zijn een belangrijke bron om Van Gogh als mens beter te begrijpen. In een persoonlijke en meeslepende stijl vertelt hij niet alleen over zijn schilderijen –en die van anderen– en over zijn ambities als kunstenaar, maar ook over zijn visie op leven en dood, zijn eenzaamheid en zijn behoefte aan liefde en vriendschap. Onderwerpen waar iedereen zich mee kan identificeren.

Over Vincents schouder meekijken

In zijn brieven maakte Van Gogh vaak schetsen van werken waar hij mee bezig was of die hij net voltooid had. Deze briefschetsen worden in de tentoonstelling samen met de uiteindelijke werken getoond, waardoor de bezoeker als het ware meekijkt over de schouder van de kunstenaar. Naast de 21 schilderijen en tekeningen uit de collectie van het Van Gogh Museum zijn er ook twee schilderijen in bruikleen uit particuliere collecties: ‘Landschap met overhangende bomen’ (1883) en ‘Veld met een ploeger’ (1889). Beide schilderijen worden voor het eerst getoond naast de brief met de bijbehorende schets.

Nieuwe aanwinst

Ook voor het eerst te zien in het Van Gogh Museum is de brief die de Vincent van Gogh Stichting afgelopen juni aankocht voor het museum. De brief is in 1888 geschreven door Van Gogh én Paul Gauguin samen. Beurtelings doen zij verslag aan hun kunstenaarsvriend Emile Bernard over hun gezamenlijke verblijf in het Gele Huis in Arles, waar ze samen schilderden en discussieerden over hun visie op de moderne kunst en de rol daarvan in de toekomst. Het is de enige brief die Van Gogh ooit samen met een andere kunstenaar schreef.

Artistieke zoektocht

De tentoonstelling vertelt aan de hand van Van Gogh’s brieven het verhaal van zijn kunstenaarschap en van de hechte band met zijn broer Theo, van de allereerste tot de laatste brief. Ze getuigen van Van Gogh’s artistieke zoektocht, zijn voorkeur voor kunst die de ruwe kant van het leven laat zien, zijn grote dromen en de worsteling met zijn ziekte. Een aantal van de brieven is ook te beluisteren in de tentoonstelling, zoals de aangrijpende brief die Van Gogh schreef vlak voordat hij voor het kunstenaarschap koos, en waarin hij zich wanhopig afvraagt waar het heen moet met zijn leven: ‘Ik ben een man van hartstochten, in staat en geneigd om min of meer onzinnige dingen te doen waarvan ik soms wel min of meer spijt heb’. Ook is er een brief waarin Van Gogh op ontroerende wijze schrijft over het samenleven met Sien, een voormalige prostituee, en haar twee kinderen.

Laatste brief

Bijzonder is het vorig jaar verworven schilderij ‘Onkruid verbrandende boer’ (1883), gezamenlijk gekocht met het Drents Museum, dat nu te zien is naast de brief waarin Van Gogh het werk schetst en uitdrukt waar hij naar zoekt: ‘Zóó dat het meer de grootheid der vlakte en het vallen van den avond geeft en ‘t vuurtje ’t eenige lichtstipje is met ietwat rook’.

Brieven vanuit de inrichting

Topstukken uit de collectie, zoals ‘De slaapkamer’ worden omschreven door Van Gogh: ‘Ik had een nieuw idee in mijn hoofd en zie hier de krabbel. Deze keer is het gewoon mijn slaapkamer.’ Via de brieven die hij schreef vanuit de inrichting waarin hij op een zeker moment verblijft, worden de bezoekers deelgenoot van zijn verdriet en grote onzekerheid in deze moeilijke periode: ‘Daarom ben ik nog niet zo ver dat ik hier spoedig weg moet, ik zou weer melancholiek worden over alles. En het is zelfs pas iets van de allerlaatste dagen dat de afkeer van het leven vrij radicaal is omgeslagen. Van hier naar willen en doen is nog een lange weg’. Natuurlijk wordt ook Vincents laatste brief aan Theo getoond: ‘Ik voor mij wijd me met al mijn aandacht aan mijn doeken’, schrijft hij daarin. Ook de eerdere, onvoltooide versie van deze brief, die Van Gogh bij zich droeg toen hij zichzelf op 27 juli 1890 in de borst schoot, is in de tentoonstelling te zien.

De tentoonstelling is t/m 10 januari 2021 te zien in het Van Gogh Museum in Amsterdam. Lees hier meer https://www.vangoghmuseum.nl/n...

oktober 2020
Wim van der Oest
Kan lezen en schrijven met woorden. Vier decennialang tekstschrijver en auteur. Enthousiast medeoprichter van Jongbelegen. Waarom? Omdat hij online maar bar weinig magazines kon vinden die niét tuttig en ouderwets zijn.

Goed stuk

Deel dit artikel: