De gruwelijke oorsprong van onze sprookjes

Al onze populaire sprookjes lopen goed af. De wolf in Roodkapje wordt doodgeschoten, de prins kust Doorroosje wakker, enzovoort, enzovoort. Maar in de oorspronkelijke verhalen achter de sprookjes gaat het er helemaal niet zo gezellig aan toe. En ze zijn beslist niet geschikt om voor het slapengaan nog even voor te lezen aan onze kleintjes…

Roodkapje

De versie van dit sprookje die de meesten van ons kennen eindigt met Roodkapje die gered wordt door de boswachter die de boze wolf doodt. Maar in werkelijkheid was de oorspronkelijke Franse versie (van Charles Perrault) van het sprookje niet zo fijn. In deze versie is het meisje een welopgevoede jongedame die van de wolf valse instructies krijgt als ze de weg vraagt naar het huis van haar grootmoeder. Roodkapje neemt de raad van de wolf domweg aan en wordt uiteindelijk opgegeten. En hier eindigt het verhaal. Er is geen boswachter en geen grootmoeder - alleen een dikke wolf en een dood Roodkapje. De moraal van dit verhaal is dat je geen advies moet aannemen van vreemden.  

De Kleine Zeemeermin  

De versie van de Kleine Zeemeermin uit 1989 is bij Disney misschien beter bekend als ‘De Kaskraker’.  De film eindigt met Ariël, de zeemeermin, die in een mens wordt veranderd zodat ze met Eric kan trouwen. Maar in de allereerste versie van Hans Christian Andersen ziet de zeemeermin hoe de prins met een prinses trouwt en ze wanhoopt. Ze krijgt een mes aangeboden om de prins dood te steken, maar liever dan dat te doen, springt ze in zee en sterft door in schuim te veranderen. Hans Christian Andersen wijzigde het einde enigszins om het aangenamer te maken. In zijn nieuwe einde sterft ze niet wanneer ze in schuim verandert, maar wordt ze een ‘dochter van de lucht’ die wacht om naar de hemel te gaan. Ze is dus nog steeds dood.  

Sneeuwwitje  

In het oorspronkelijke verhaal vraagt de koningin aan de jager die Sneeuwwitje moet doden om de lever en longen van het meisje, die die avond als avondmaal zullen worden opgediend. En in het origineel wordt Sneeuwwitje wakker als het paard van de prins tegen haar aanstoot terwijl hij haar naar zijn kasteel draagt en dus niet door een magische kus. Wat de prins met het lichaam van een dood meisje wilde doen, laten we maar aan de verbeelding over. In de Grimm-versie eindigt het verhaal met de koningin die gedwongen wordt om zich dood te dansen in roodgloeiende ijzeren schoenen. Gezellig allemaal…  

Doornroosje  

Deze versie beslist niet voorlezen! Het originele verhaal van Doornroosje is namelijk echt vreselijk. In het origineel wordt de jonge vrouw in slaap gebracht door een profetie in plaats van een vloek. En het is niet de kus van een prins die haar wakker maakt. De koning, die haar ziet slapen verkracht haar. Na negen maanden baart ze twee kinderen (terwijl ze nog slaapt). Een van de kinderen zuigt aan haar vinger, waardoor een stuk vlas dat haar in slaap hield, wordt verwijderd. Ze wordt wakker en ontdekt dat ze is verkracht en moeder is van twee kinderen.  

Assepoester  

Het sprookje vindt zijn oorsprong ver terug in de 1e eeuw voor Christus, waar Strabo's heldin eigenlijk Rhodopis heette, niet Assepoester. Het verhaal leek erg op het moderne, op de glazen muiltjes en de pompoenkoets na. Maar achter het mooie verhaal schuilt een sinistere variant van de gebroeders Grimm: in deze versie snijden de gemene stiefzussen delen van hun eigen voeten af om ze in het glazen muiltje te passen, in de hoop de prins voor de gek te houden. De prins wordt gewaarschuwd door twee duiven die de ogen van de stiefzussen uitpikken. Zij moeten de rest van hun leven als blinde bedelaars doorbrengen, terwijl Assepoester in luxe mag rondhangen in het kasteel van de prins.  

Hans en Grietje  

In een eerdere Franse versie van dit verhaal (De Verloren Kinderen genaamd), hebben we in plaats van een heks, een duivel. Nu wordt de boze oude duivel door de kinderen voor de gek gehouden (op ongeveer dezelfde manier als in onze Hans en Grietje), maar hij komt er wel uit en zet een zaagbok in elkaar om een van de kinderen op te laten doodbloeden. De kinderen doen alsof ze niet weten hoe ze op de zaagbok moeten komen, dus demonstreert de vrouw van de duivel het. Terwijl zij ligt, snijden de kinderen haar keel door en ontsnappen.