Wie was die Valentijn eigenlijk?
Morgen is het weer Valentijnsdag en sturen geliefden elkaar amoureuze boodschapjes en geven elkaar cadeautjes die moeten aantonen hoe groot hun liefde is. Jammer genoeg is deze gewoonte door de commercie enigszins verminkt en uitgegroeid tot een feestdag die de heilige naar wie Valentijnsdag is genoemd nooit zo bedoeld kan hebben. Maar wie was die Valentijn eigenlijk?
Valentijn van Rome
Er zijn meerdere hagiografieën (biografieën van heiligen) van Valentijn, die vaak Valentijn van Rome wordt genoemd. Een ervan komt voor in de Kroniek van Neurenberg van 1493. Naast een portret van Valentijn in houtsnede, vermeldt de tekst dat hij een priester in Rome was die de marteldood stierf tijdens het bewind van keizer Claudius Gothicus, die leefde van het jaar 214 tot het jaar 270. Valentijn of Valentinus werd erop betrapt dat hij een christelijke vrouw trouwde met een niet-christelijke man en werd gearresteerd en gevangengezet. Naast dit vergrijp was van hem ook bekend dat hij op andere manieren christenen hielp die in die tijd door keizer Claudius in Rome werden vervolgd. Christenen helpen werd in die tijd als een zware misdaad beschouwd.
Christus ontkennen
Maar keizer Claudius had een zwak voor deze gevangene. Toen Valentijn echter probeerde de keizer te bekeren ging hij te ver. De keizer voelde zich beledigd en beval Valentijn voor hem staand het bestaan en de heiligheid van Jezus Christus te ontkennen. De priester weigerde dit te doen en werd door Claudius ter dood veroordeeld. Hij werd geslagen met knuppels en stenen. Toen dat hem niet doodde, werd hij buiten de Flaminiaanse Poort in Rome onthoofd. Er worden verschillende data gegeven voor het martelaarschap of de marteldood: 269, 270 of 273 (wat vreemd is want toen was Claudius er niet meer). Zijn lichaam werd begraven op een christelijke begraafplaats aan de Via Flamina in het noorden van Rome.
Harten van perkament
In legenden werd ook vermeld waarom niet-christelijke mannen trouwden met christelijke vrouwen. Door christen te worden konden de betrokken echtgenoten ontsnappen aan de dienstplicht in het voor hen dan heidense Romeinse leger. Volgens een legende waren soldaten schaars in deze tijd, dus was dit een groot ongemak voor de keizer. Het verslag vermeldt dat om ‘deze mannen te herinneren aan hun geloften en Gods liefde, Sint Valentijn harten uit perkament zou hebben gesneden’ en deze aan deze vervolgde christenen zou hebben gegeven, een mogelijke oorsprong van het wijdverbreide gebruik van harten op Sint Valentijnsdag. Een andere legende is dat Valentijn weigerde te offeren aan heidense goden. Valentijn werd hiervoor gevangengenomen en legde in de gevangenis zijn getuigenis af. Door zijn gebeden genas hij de dochter van de cipier die aan blindheid leed. Op de dag van zijn executie liet hij haar een briefje na dat was ondertekend met ‘Uw Valentijn’.
Relikwieën
Relikwieën van hem werden bewaard in de kerk en catacomben van San Valentino in Rome, die een belangrijke pelgrimsplaats bleef gedurende de Middeleeuwen totdat de relikwieën van Sint Valentijn werden overgebracht naar de kerk van Santa Prassede tijdens het pontificaat van paus Nicolaas IV. Zijn schedel, gekroond met bloemen, wordt tentoongesteld in de Basiliek van Santa Maria in Cosmedin in Rome. Andere relikwieën van hem werden overgebracht naar de Whitefriar Street Carmelite Church in Dublin, Ierland, waar ze nog steeds aanwezig zijn. Dit bedehuis blijft dan ook een geliefd bedevaartsoord, vooral op Valentijnsdag, voor mensen die op zoek zijn naar liefde.
Commerciële onzin of toch…?
Volgens een onderzoek van Salesforce vindt 69% van de mensen Valentijnsdag commerciële onzin die, net als Black Friday en Halloween, is over komen waaien uit de Verenigde Staten. Opmerkelijk daarbij is dat dit niet alleen de mensen zijn die zelf niets aan Valentijnsdag doen. 46% van de mensen die het wél vieren zeggen dit namelijk ook! Overigens maakte een federatie van winkeliers in de Verenigde Staten bekend dat zo’n tien procent van de volwassenen die Valentijnsdag tien jaar geleden vierden dat nu niet meer doet. Is er minder liefde in dat land of…?
