menu

De bizarre voorloper van Valentijnsdag

Lang voordat we elkaar (onder invloed van de commercie) begonnen te bombarderen met bloemen, chocoladeharten en kaartjes met liefdesbetuigingen, bestond er al een feest waarop de Romeinen de Liefde vierden. Het heette Lupercalia, werd niet vandaag gevierd maar morgen, de 15e februari, en ging er redelijk bizar aan toe.

De bizarre voorloper van Valentijnsdag - Jongbelegen.nu

Het slachten van puppy en geiten 

Op de oorspronkelijke Valentijnsdag begonnen de Romeinen de festiviteiten door twee geiten en een puppy een grot in te slepen om ze ritueel te laten slachten door een groep sekte priesters. De instructies waren specifiek over het puppy gedeelte. Het mocht geen volwassen hond zijn, het moest een schattige baby pup zijn. Zelfs de Romeinen begrepen niet waarom ze een puppy moesten doden. De beste bronnen die we hebben over de feestdag zijn eeuwen na het begin geschreven. Tegen die tijd was Lupercalia slechts een oude traditie en de Romeinen die erover schreven maakten duidelijk dat zij er niets van begrepen. Plutarchus was er vrij zeker van dat zij het doden van puppy's van de Grieken hadden gestolen. Gebaseerd op hoe deze filosoof en schrijver hen beschreef, waren de Grieken liefhebbers van het doden van puppy's. Hij zei dat de Grieken zo vaak puppy's doodden in rituelen dat ze er een woord voor hadden: periskulakismoi (‘zuivering door puppy’).

Het lachen van de met bloed besmeurde jongens  

Nadat de puppy en de geiten waren gedood, werden twee jonge adellijke jongens de grot binnengebracht. De priesters sneden met hun messen in de hoofden van de jongens, waardoor het hoofd van de jongens met bloed werd besmeurd. Dan doopten de priesters wol in melk en wreven die over de hoofden van de jongens. Dat was al vreemd, maar wat het pas echt angstaanjagend maakte, was wat er daarna gebeurde: terwijl melk en bloed over hun hoofd liepen, moesten de jongens doen alsof ze lachten. Ook dit vreemde ritueel konden de Romeinen niet uitleggen.Volgens sommige bronnen was het 'gewoon' een overgeleverde gewoonte. 

Ingewanden op een stokje  

Lupercalia betrof ook een maaltijd. Hoewel het, wat eten betreft, niet bepaald de lekkerste maaltijd was. Zelfs in de Romeinse poëzie wordt de maaltijd van Lupercalia ‘karig’ genoemd. En met een goede reden. De priesters legden de ingewanden van de geofferde geiten op wilgenspitten, roosterden ze en voerden ze aan de mensen. Het verdelen van de ingewanden van twee geiten onder alle burgers van Rome was natuurlijk geen vetpot, maar dat was niet alles wat ze kregen. Sommige vestaalse maagden maakten ook zoutkoeken, een soort antieke pannenkoeken. En dat was dan het feestmaal: een klein stukje geitendarm op een stokje en wat verbrande koeken. Het klinkt allemaal niet erg aantrekkelijk en dat is waarschijnlijk de reden waarom de Romeinen nog iets serveerden: overvloedige hoeveelheden alcohol. De rest van de dag was het volk van Rome stomdronken.  

De kroning van Julius Ceasar  

Toen Marcus Antonius een krans op het hoofd van Caesar legde en hem de troon aanbood, was dat niet zomaar een dag, het was Lupercalia. Als je dat beseft, snap je ook dat het er een beetje anders aan toe ging dan je altijd hebt gedacht. En dat klopt. De geschiedenis vertelt specifiek dat Caesar naar de festiviteiten keek toen het gebeurde. Maar hij keek niet naar mensen die aan het eten waren, ons wordt specifiek verteld dat hij keek naar naakte, geoliede, jonge mannen die door de straten renden (een ander merkwaardig ritueel) toen Marcus Antonius langskwam om hem de troon aan te bieden. In tegenstelling tot Caesar, was Marcus Antonius niet alleen maar toeschouwer. Hij nam deel aan het naakte, geoliede rennen. Plutarchus beschrijft hem als ‘een van de lopers in de heilige race’. Wat betekent dat hij niet met een tuniek aan naar Julius Caesar kwam, maar volledig naakt.  

Lootjes trekken voor een baby  

In sommige delen van Rome vond een vruchtbaarheidsritueel plaats. In aanmerking komende jonge vrouwen die hoopten zwanger te worden, schreven hun namen op kleitabletten en deden die in een pot. Hierna trokken de mannen willekeurig een naam. Twee volkomen willekeurige vreemdelingen werden aan elkaar gekoppeld en waren de rest van het festival bij elkaar. Sommige details zijn een beetje vaag en onsamenhangend, maar het lijkt erop dat deze twee niet zomaar op een blind date gingen. De man was daar om de droom van de vrouw om een baby te krijgen te verwezenlijken. Hoelang ze precies bij elkaar bleven, lijkt te variëren. Sommige bronnen zeggen dat ze gewoon het festival samen doorbrachten. Maar volgens andere zouden de twee seksuele partners zijn voor het hele volgende jaar.  

Rare jongens, die Romeinen…

februari 2022
Wim van der Oest
Kan lezen en schrijven met woorden. Vier decennialang tekstschrijver en auteur. Enthousiast medeoprichter van Jongbelegen. Waarom? Omdat hij online maar bar weinig magazines kon vinden die niét tuttig en ouderwets zijn.

Goed stuk

Deel dit artikel: