menu

Gezond willen eten kan ook gevaarlijk zijn

We worden er vrijwel dagelijks op gewezen hoe belangrijk gezond eten is. Maar als gezond willen eten een 24-uurs obsessie wordt, kan dat tot gevaarlijke problemen leiden. Deze extreme focus op schoon eten is een eetstoornis die orthorexia nervosa wordt genoemd.

Orthorexia nervosa, te gezond eten - Jongbelegen.nu

Orthorexia nervosa 
Hoewel minder bekend dan anorexia nervosa of boulimia -en nog lang niet zo goed bestudeerd en gedocumenteerd- maakte een studie uit 2019 duidelijk dat orthorexia ook ernstige emotionele en fysieke gevolgen kan hebben. Het onderzoek uit de hele wereld over de aandoening werd onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Appetite. ‘Orthorexia is echt meer dan alleen gezond eten’ zei co-auteur van de studie Jennifer Mills. Mills is een associate professor van gezondheid aan de Universiteit van York in Toronto. ‘Het is gezond willen eten, maar dan tot het uiterste gebracht. Op een zeker moment loopt het uit de hand en beginnen mensen problemen te ervaren’. 

Ingrediënten en voedsel vermijden
Er is geen duidelijke lijn die gezond eten scheidt van het extreme eten bij orthorexia nervosa. De voedselingrediënten die iemand met orthorexia wil vermijden zijn dezelfde als de voedselingrediënten die iemand met gezonde gewoontes liever niet binnen wil krijgen. Denk aan conserveermiddelen, kunstmatige ingrediënten zoals kleurstoffen, zout, suiker, vet, zuivel of andere dierlijke producten. Hetzelfde geldt voor genetisch gemodificeerd voedsel of voedsel dat niet biologisch is. 

Obsessie
Het komt erop neer of dit vermijden van ingrediënten en voedsel leidt tot een obsessie – overdreven veel tijd en energie besteden aan denken en piekeren over wat je eet. Sommige mensen kunnen voor zichzelf van meerdere categorieën van voedsel afzien en slechts een klein aantal dingen eten. Mensen met orthorexia zijn meestal minder bezorgd over het verminderen van calorieën die ze binnenkrijgen dan over de kwaliteit van hun voedsel. ‘Ze nemen vaak steeds meer tijd om na te denken over het voedsel dat ze nodig hebben en dat maakt het echt moeilijk voor ze om een gewoon leven te leiden’ zei Lauren Smolar. Ze is directeur van programma's voor de non-profit National Eating Disorders Association (NEDA). ‘Het kan resulteren in ondervoeding of gewichtsverlies op een zeer problematische en potentieel gevaarlijke manier’. Iemand met orthorexia kan zo gefocust zijn op soorten voedsel en hoe dat voedsel wordt bereid dat het onmogelijk wordt om iets te eten wat niet thuis is gemaakt. ‘Het kan leiden tot allerlei gerelateerde problemen zoals geïsoleerd raken of het niet kunnen eten bij andere mensen thuis of in een restaurant uit angst dat het voedsel niet op een heel zuivere, schone manier is klaargemaakt’ zei Mills. ‘En dan worden het dingen die zijn of haar leven overnemen’.

Culturele trends
Culturele trends zouden die angst kunnen aanwakkeren volgens Mills. Met het Internet en de sociale media hebben de mensen onbeperkte toegang tot informatie die meestal goedbedoeld is, maar niet altijd gebaseerd is op wetenschappelijk bewijsmateriaal. Trends voor wat betreft het eten en niet eten van bepaald voedsel en steeds weer nieuwe diëten kunnen gevaarlijk zijn voor mensen die gevoelig zijn voor orthorexia. 
‘Alle voedsel is goed met mate’ zei Smolar ‘En een gevarieerd dieet is het beste’. Hoewel veel mensen het beeld hebben dat eetstoornissen vooral een probleem zijn van jonge vrouwen, orthorexia lijkt volgens de studie voor te komen bij net zoveel vrouwen als mannen. Mensen die een veganistisch of vegetarisch dieet volgen of een negatief beeld van hun eigen lichaam hebben lopen een hoger risico. ‘Voor sommige van de mensen die orthorexia krijgen is de onderliggende oorzaak een andere eetstoornis. Daarnaast wordt schoon eten gezien als een sociaal aanvaardbare manier om calorieën te beperken’ zei Mills. ‘Anderen kunnen door een angststoornis worden gedreven. In die zin is het zeer gelijkwaardig aan wat wij bij andere soorten obsessieve-compulsieve stoornissen zien, waar mensen bang zijn om ziek te worden als zij hun handen niet genoeg wassen of dingen niet op een bepaalde manier doen’. 

Hulp zoeken  
‘Orthorexia moet serieus worden genomen’ zei Mills. ‘Praat met je huisarts over eventuele zorgen op dit gebied. Een gesprek met een psycholoog die gespecialiseerd is in angststoornissen, eetstoornissen of lichaamsbeeld kan ook nuttig zijn. Naarmate het bewustzijn groeit, herkennen meer professionele hulpverleners de symptomen en zoeken ze naar mogelijkheden om te helpen. Maar het is nog wel een stoornis waar we veel over moeten leren’. 

Bron: Webmd

februari 2020
Wim van der Oest
Kan lezen en schrijven met woorden. Vier decennialang tekstschrijver en auteur. Enthousiast medeoprichter van Jongbelegen. Waarom? Omdat hij online maar bar weinig magazines kon vinden die niét tuttig en ouderwets zijn.

Goed stuk

Deel dit artikel: