De Melkweg is goed voor elk – al 50 jaar lang

In oktober 1980 stond een Ierse band voor het eerst buiten het Verenigd Koninkrijk op een podium. Dat was in de Melkweg in Amsterdam. Na hun optreden zei de zanger van de band tegen de Amsterdamse zender AT5 dat hij dacht dat het 350-koppige publiek niet onder de indruk was van hun muziek. Het publiek hing maar een beetje rond en niemand maakte geluid. De mensen van het poppodium stelden hem gerust: normaal zat en lag het publiek op de grond, als ze stonden waren ze echt enthousiast. De band heette U2 en de ongeruste zanger was Bono.

De Granaatappel

Wat we nu kennen als de Melkweg begon z’n bestaan in de 19^e eeuw als suikerraffinaderij De Granaatappel aan de Amsterdamse Lijnbaansgracht, vlak achter het Leidseplein. De suikerraffinaderij was met een loopbrug verbonden met het tegenovergelegen pakhuis. Nederlandse suikerraffinaderijen leverden in de 19^e eeuw en begin van de 20^ste eeuw suiker aan een groot gedeelte van Europa. Omdat de ligging middenin de stad het draaien van steeds meer productie lastig maakte, werd raffinaderij in september 1920 gesloten. Na enige tijd werd het gebouw en opgekocht door de Onderlinge Vereeniging van Veehouders voor de verkoop van zuivere koemelk. In de jaren ’60 van de vorige eeuw fuseerde deze vereniging met de Melkunie, het tegenwoordige Campina. In 1969 sloot de melkfabriek voorgoed z’n deuren. 

Cultureel zomerproject

Nadat de fabriek een jaar leeg had gestaan werd de ruimte in juli 1970, dus nu precies 50 jaar geleden, ingericht voor een cultureel zomerproject voor jongeren. Er werden een theehuis, een restaurant en een zaal voor muziek, film en theater in gevestigd. In 1971 en 1972 werd het project wegens succes herhaald. Sinds 1973 is de Melkweg permanent open als cultureel centrum. Volgens de overlevering ontstond de naam omdat ‘de melk weg was’. In de jaren die volgden ontpopte dit culturele centrum zich als een van de belangrijkste podia voor popcultuur in Amsterdam en Nederland. Ook buiten de landsgrenzen werd het podium een bekende naam. De Melkweg werd een ontmoetingsplek voor hippies in de jaren ‘70 en ’80 en ontwikkelde zich tot een multidisciplinair centrum met ruimte voor alle muziekstijlen. Vele grote artiesten uit binnen- en buitenland traden op, onder wie U2, Nirvana, Pearl Jam, Prince, Rammstein en Lady Gaga. Naast de reguliere programmering organiseert de Melkweg grotere multidisciplinaire en politiek-maatschappelijke evenementen. Bovendien is het podium programmerend partner van Amsterdam Dance Event (ADE) en organiseert het jaarlijkse Encore Festival op de NDSM-werf in Amsterdam-Noord.  

Meerdere zalen

De Melkweg begon met één zaal voor muziek, film en theater maar is in de afgelopen 40 jaar grondig uitgebreid. Het groeide uit tot een centrum met twee concertzalen (The Max en de Oude Zaal), een multifunctionele zaal voor concerten en voorstellingen, een bioscoop, een expositieruimte en een café. De Oude Zaal en Theaterzaal ondergingen in 2000 een ingrijpende verbouwing. The Max werd in 2007 verbouwd, waarbij de capaciteit werd uitgebreid naar 1500 personen. De Oude Zaal heeft een capaciteit van maximaal 700 personen. In 2009 werd de Rabozaal geopend, een zaal die de Melkweg deelt met de Stadsschouwburg en die tussen de twee panden 'hangt'. Daarnaast programmeert de Melkweg ook met regelmaat in de tegenover gelegen Sugarfactory en op andere locaties in de stad. Jaarlijks trekt de Melkweg meer dan 400.000 bezoekers.  

Rauwe randjes

Het verschil tussen de Melkweg en het aan de andere kant van het Leidseplein liggende Paradiso is dat de programmering van de Melkweg altijd wat meer gericht is geweest op de rauwe randjes van de popmuziek. Bands die Punk, Ska, Metal en de wat ruigere Hiphop spelen vind je eerder in de Melkweg dan in Paradiso waar wat meer Soul en R&B-achtige bands op de twee podia staan. 

Hier vind je het YouTube kanaal van de Melkweg https://www.youtube.com/c/melk...

Foto: Melkweg