Het revolutionaire Beatles album ‘Revolver’ is 55 jaar jong

Volgende week, op 5 augustus, is het 55 jaar geleden dat ‘Revolver’ uitkwam. Een album dat in veel opzichten revolutionair was en door veel critici beschouwd wordt als het beste dat de band ooit heeft opgenomen. Beter dan ‘Sgt. Pepper’s’? Lees hier waarom dat weleens waar kan zijn.

Constant hoge kwaliteit

In december 1965 verscheen het album ‘Rubber Soul’, dat door de critici enthousiast werd onthaald. Volgens auteur David Howard waren de grenzen van de popmuziek ‘tot in de stratosfeer verhoogd’ door de release, wat resulteerde in een verschuiving van de aandacht van singles naar het maken van albums van een constant hoge kwaliteit. In januari daaropvolgend voerden The Beatles overdubs uit op live-opnamen van hun tournee door de VS in 1965 voor opname in de concertfilm ‘The Beatles at Shea Stadium’.  

Veto

De manager van de groep, Brian Epstein, was van plan dat 1966 het patroon van de vorige twee jaren zou volgen, in de zin dat de band een speelfilm en een begeleidend album zou maken, gevolgd door concerttournees tijdens de zomermaanden. Nadat de Beatles hun veto hadden uitgesproken over het voorgestelde filmproject, kwam de tijd die was uitgetrokken voor het filmen vrij voor het doen van andere dingen. Dit was de langste periode die de bandleden sinds 1962 buiten het groepscollectief hadden meegemaakt en het tartte de conventie dat popacts bijna permanent aan het werk zouden moeten zijn. De groep had daardoor een ongekende hoeveelheid tijd om zich voor te bereiden op een nieuw album  

Studiotechnologie

Dat werd ‘Revolver’, het zevende studioalbum. Het werd uitgebracht vergezeld van de dubbele A-kant single met ‘Eleanor Rigby’ en ‘Yellow Submarine’. Het album was het laatste opnameproject van de Beatles voordat ze zich terugtrokken als live-artiesten en markeerde het meest openlijke gebruik van studiotechnologie door de groep tot nu toe, voortbouwend op de vorderingen van hun ‘Rubber Soul’. Het is sindsdien beschouwd als een van de grootste en meest innovatieve albums in de geschiedenis van de populaire muziek, met erkenning voor de waaier van muzikale stijlen, diverse geluiden en lyrische inhoud.  

Psychedelisch

Door sommige commentatoren wordt Revolver beschouwd als het begin van de psychedelische periode van de groep. De nummers weerspiegelen hun belangstelling voor de drug LSD, Oosterse filosofie en de avant-garde, terwijl ze thema's aansnijden als de dood en het overstijgen van materiële zorgen. Met geen plannen om hun nieuwe materiaal tijdens concerten te spelen, maakte de band liberaal gebruik van automatische dubbele tracking, varispeed, reversed tapes, close audio miking, en instrumenten buiten hun standaard live set-up. Onder de nummers zijn ‘Tomorrow Never Knows’, met zware Indiase drone en een collage van tape loops. ‘Eleanor Rigby’, een nummer over eenzaamheid met strijkers als de enige muzikale ondersteuning en ‘Love You To’, een uitstapje naar Hindoestaanse klassieke muziek. De sessies leverden ook een single op die niet op het album stond, ‘Paperback Writer’ met als achtergrond ‘Rain’.  

‘Populairder dan Jezus’

In het Verenigd Koninkrijk werden de 14 tracks van het album geleidelijk verspreid onder radiostations in de weken voor de release. In Noord-Amerika werd ‘Revolver’ door Capitol Records teruggebracht tot 11 nummers, waarvan de weggelaten drie verschenen op de LP ‘Yesterday and Today’ uit juni 1966. De release daar viel samen met de laatste concerttournee van de Beatles en de controverse rond de opmerking van John Lennon dat de band ‘populairder dan Jezus’ was geworden. Het album stond zeven weken in de Record Retailer lijst in het Verenigd Koninkrijk en zes weken in de US Billboard Top LPs lijst. De reacties van de critici waren zeer positief in het Verenigd Koninkrijk, maar minder in de Verenigde Staten, omdat de pers zich ongemakkelijk voelde over de openhartigheid van de band over hedendaagse kwesties.  

Revolutie

Revolver verlegde de grenzen van de popmuziek, bracht een revolutie teweeg in de standaardpraktijken voor studio-opnames, ontwikkelde de principes van de tegencultuur van de jaren ‘60 en inspireerde de ontwikkeling van psychedelische rock, elektronica, progressieve rock en wereldmuziek. De opvallende albumhoes, ontworpen door de Duitse muzikant en kunstenaar Klaus Voormann, combineerde op Aubrey Beardsley geïnspireerde lijntekeningen met fotocollages en won in 1967 de Grammy Award voor Beste Albumcover, Grafische Kunst. Geholpen door de internationale cd-uitgave van 1987, die de inhoud afstemde op de originele Parlophone-versie, is ‘Revolver’ in de ogen van veel critici ‘Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band’ voorbijgestreefd als het beste album van de Beatles.