Snapt Fikkie wel echt wat je zegt?

Veel hondenbaasjes zijn er zeker van: hun Fikkie, Daisy of Wodan snapt precies wat hij of zij zegt. Maar is dat ook echt zo? We kijken naar de uitkomsten van een studie waarin honden werden getest op hun woordenschat en zien ook meteen of je trouwe viervoeter echt van jou houdt of meer van wat er dagelijks in z’n etensbak zit.      

Hoeveel woorden kennen honden?

De meeste honden weten wel wat je bedoelt als je ‘zit’ of ‘blijf’ zegt en ook het woordje ‘nee’ snappen ze in de meeste gevallen wel. Maar wat begrijpen ze nog meer? We kennen het voorbeeld van een hond die uit zichzelf begreep wat de woorden ‘aan tafel’ en ‘avondeten’ betekenden en daar zo opgewonden van werd dat z’n baasjes andere woorden moesten verzinnen om aan te geven dat er gegeten kon worden. Deskundigen gaan ervan uit dat honden gemiddeld tussen de 100 en 200 woorden herkennen. Dat is ongeveer op hetzelfde niveau als bij een twee- tot driejarig kind. De toon waarop je tegen je hond praat geeft hem of haar veel informatie over wat je bedoelt.

Hersenscans

In 2016 trainden onderzoekers uit Boedapest 13 honden -border collies en golden retrievers- om rustig in een fMRI scanner te zitten. Dergelijke scanners brengen hersenactiviteiten in beeld door de veranderingen van de bloedloop in verschillende delen van de hersenen te meten. De onderzoekers ontdekten dat de toon van de stem belangrijk was aangezien de activiteit in het beloningscentrum, het gebied in de hersenen van de hond die positieve feedback verwerkt, niet alleen registreerde wanneer de honden op een positieve toon werden toegesproken, maar ook als dat op een neutrale manier gebeurde. De honden waren dus in staat om zowel de woorden die werden gezegd als de toon waarin ze werden uitgesproken te verwerken. Een van de hoofdonderzoekers van het onderzoek, vatte het zo samen: ‘Honden houden niet alleen uit elkaar wat we zeggen en hoe we het zeggen, maar ze kunnen deze twee ook combineren voor een juiste interpretatie van wat die woorden werkelijk betekenen. Dit lijkt erg op wat onze eigen hersenen doen.’

Domste hond ooit

De studie kon niet bevestigen welke betekenis de honden associëren met elk van de woorden die ze hoorden, maar suggereerde wel dat honden in staat zijn om betekenisvolle woorden (zoals prijzende woorden) te scheiden van woorden die geen enkele betekenis voor hen hebben. Met andere woorden: je kunt je hond rustig ‘de domste hond ooit’ noemen, zo lang je het maar op een positieve toon en met een glimlach doet.

Houdt je hond van jou?

Je hond mag dan een fatsoenlijke woordenschat hebben, maar hebben honden ook gevoelens en houden ze misschien zelfs van hun baasjes? Een onderzoek onder leiding van neurowetenschapper Gregory Berns van de Emory Universiteit suggereert dat onze honden misschien wel net zoveel van ons houden als van het voedsel dat we ze voorzetten. Net als de Hongaarse studies werden de honden getraind om stil te zitten voor MRI-scans en werden ze nooit in vastgehouden, zodat ze de scanner op elk moment konden verlaten. De honden droegen oordoppen om hun gevoelige gehoor in de scanner te beschermen en kregen een steuntje waar ze hun kop op konden leggen om het comfortabeler voor ze te maken.

Gezichtsuitdrukkingen

De tests die Berns en zijn groep uitvoeren zijn niet erg verschillend van soortgelijke studies die proberen de werking van het menselijk brein te begrijpen. De honden werden beloond in de vorm van worst en verbale lofprijzingen terwijl de wetenschappers hun hersenactiviteit bekeken. Ze vonden dat 20% van de honden een sterkere positieve reactie had op prijzende woorden dan op voedsel, wat suggereert dat de connectie die ze voelden met hun baasjes minstens zo belangrijk, zo niet meer was. Andere studies hebben aangetoond dat honden weten hoe ze onze gezichtsuitdrukkingen moeten lezen. Ook werd gezien hoe honden jaloezie kunnen communiceren, empathie kunnen tonen en zelfs van televisieprogramma's kunnen genieten. Als soort zijn honden 10.000 tot 30.000 jaar gedomesticeerd. Het is dus mogelijk dat het in onze omgeving zijn hun evolutie heeft beïnvloed. Als dat het geval is, dan hebben ze misschien ook onze evolutie wel beïnvloed en zijn we daarom zo gek op Fikkie, Daisy en Wodan.